کالای استوک چیست؟
در دنیا یک تعریف مشخص برای کالای استوک وجود دارد. اما برخلاف آن در ایران ما با گستره واژگان متفاوتی در مورد محصولاتی مواجه هستیم که با نام دست دوم و استوک عرضه می شوند. شاید بتوان ریشه اصلی این کلمه و مبنای شکل گیری آن را به گارانتی بازگشت در صورت عدم رضایت ربط داد.
اتفاقی که توسط بسیاری از فروشگاه ها و خرده فروشی ها رخ می دهد. تصور کنید که یک لپ تاپ خریداری نموده و اما پس از مدت زمانی که توسط فروشنده مشخص می کند، متوجه می شوید که انتخاب دلخواهتان نیست یا به هر دلیل دیگر نمی خواهید از آن استفاده کنید. در این صورت می توانید از گارانتی بازگشت وجه و باز پس گیری کالا که می تواند از یک روز تا یک ماه باشد استفاده کنید.
مفهوم کالای استوک در جهان و ایران
در واقع به بیان ساده، وقتی یک محصول در انبار باقی می ماند، رده تولید آن به پایان می رسد و اصطلاحا توقف تولید می شود، شامل دسته بندی استوک خواهد شد. البته برای محصولات استوک در تمام دنیا یک دسته بندی و کنترل کیفی در نظر گرفته شده است که می تواند A, B و حتی C و پایین تر باشد. مثلا شرکت اپل را در نظر بگیرید. این برند بزرگ امریکایی یک تولیدکننده بزرگ دیوایس های هوشمند، آیفون، آیپد، مک بوک و… است.
وقتی محصولات این شرکت در سال ۲۰۲۲ میلادی تحت عنوان آیفون ۱۳ تولید می شود، عموما به فروش خوبی دست می یابد و علاوه بر گارانتی و شرکت رسمی، توسط نمایندگی های متفرقه و خرده فروشی ها نیز به فروش می رسند. زمانی که این خرده فروشی ها گارانتی بازگشت مشخص می کنند یا نمی توانند برخی محصولات را در همان سال یا دو سال آینده به فروش برسانند، آن ها را در دسته بندی کالای استوک قرار می دهند. حال ممکن است کالای استوک حتی از جعبه هم خارج نشده باشد، اما از آنجایی که مثلا، آیفون ۱۳ در سال ۲۰۲۵ میلادی دیگر تولید و عرضه نمی شود، باید در این دسته بندی قرار بگیرد.
محصولات گرید A استوک چیست؟ وضعیت ظاهری سالم و مشابه مدل های نو دارند. در گرید B احتمال وجود خط و خش و آسبیب های جزئی وجود دارد و در دیگر گرید ها، مشکلات مشهود خواهد بود. مثلا ممکن است روی مانیتور دستگاه رنگ پریدگی، پیکسل سوختگی و… نیز وجود داشته باشد.
منظور از کالای جعبه باز چیست؟
کالای استوک اپن باکس یا جعبه باز نیز یکی دیگر از دسته بندی هایی است که این روزها، حتی در آنلاین شاپ های ایرانی هم در مورد آن صحبت می شود. کالایی که جعبه آن باز شده، استفاده شده و یا حداقل یک بار روشن و از حالت آکبند خارج شده است. در برخی موارد، مشتری بنا به انتخاب رنگ اشتباه، حافظه و مشخصات فنی نامناسب (مثلا رم، هارد و… در مورد لپ تاپ ها و کامپیوترها) ترجیح می دهد که از فرصت چند روزه باز پس گیری کالا و بازگشت وجه یا تعویض آن استفاده کند.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید مانیتور دست دوم
در این صورت کالا به صورت استوک راهی انبار فروشگاه می شود. البته بماند که برخی از فروشگاه ها محصول را باز هم با نام آکبند و پلمپ شده عرضه می کنند که این یک کلاه برداری بزرگ است. کالا های اپن باکس معمولا گرید A هستند و صرفا جعبه آن ها باز شده است. البته برخی از محصولات ممکن است حتی مورد استفاده قرار گرفته و آسیب فیزیکی جزئی هم داشته باشند. در مورد کالای استوک اپن باکس شرکت باید به شما تضمین کیفیت بدهد. در غیر این صورت خرید یک ریسک خواهد بود.
تعریف کالای استوک در بازار ایران
اجازه دهید در مورد یک دنیای متفاوت صحبت کنیم. در بازار ایران کالای دست دوم مساوی است با استوک. در صورتی که این موضوع کاملا اشتباه بوده و کالای دست دوم همان طور که از نامش مشخص است یک تعریف ثابت دارد. کالاهای دست دوم از یک ساعت تا چند ماه و چند سال توسط فردی دیگر مورد استفاده قرار گرفته اند و توسط فروشگاه های واسط و یا خود اشخاص به فروش می روند. در صورتی که فروشگاه ها نیز آن ها را عرضه کنند نمی توانند از عبارت کالای استوک استفاده نموده و یا حتی برای آن ها گارانتی شرکتی تعیین کنند.
حال این کالا می تواند هر چیزی باشد. در نهایت موضوع این است که فرق کالای استوک و دست دوم، در مدت زمان استفاده و همینطور سلامت قطعات خواهد بود. تضمین خاصی در مورد کالای دست دوم وجود ندارد. ممکن است عمر مفید دستگاه به اتمام رسیده باشد. از طرفی در مورد لوازم الکترونیکی این موضوع بسیار حساس تر است.
مزیت خرید لوازم استوک چیست؟
همواره خرید کالای استوک در خارج از ایران یکی از بزرگ ترین مزیت های اقتصادی شرکت ها، استارتاپ ها و خرده فروشی های فعال در این حوزه هم به جهت خالی کردن انبارها و هم کاهش هزینه ها برای خانواده ها است. اما وقتی در مورد ایران صحبت می کنیم، فرمول کمی متفاوت است. حداقل در هنگام خرید لوازم استوک در ایران باید دقت عمل بیشتری داشته باشید.
سوالی که مطرح می شود این است که آیا خرید کالای استوک در نهایت یک امتیاز است یا می تواند برای شما ضرر باشد. نخست اجازه دهید حوزه ای که در مورد آن صحبت می کنیم را مشخص کنیم. به هر حال کالای استوک دیجیتال با غیردیجیتال متفاوت است. در ایران هم تعریف اصلی در مورد این دسته بندی، لوازم دیجیتال و برقی خواهد بود. از لپ تاپ گرفته تا تلفن های همراه هوشمند. اما فکر می کنید که خرید لوازم استوک در بازار ایران امری منطقی است؟
کاهش هزینه
به طبع اولین موضوعی که باعث می شود بیشتر افراد به خرید کالای استوک روی آورند هزینه کم تر و پرداخت نقدینگی است. تصور کنید که یک دستگاه الکتریکی با هزینه ۶ میلیون به صورت آکبند خریداری می شود. در صورتی که می توانید همان دستگاه، با همان مشخصات را با قیمت کم تر و حتی تا سه میلیون تومان هم تهیه کنید نصف شدن قیمت یا حتی در برخی موارد کم تر به منطقا برای یک دانش آموز، دانشجو و فردی که سطح درآمد بالایی ندارد می تواند یک خبر فوق العاده باشد.
البته که صرفا اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه نسبت به خرید این گونه لوازم کنجکاو نیستند. تصور کنید که قصد تاسیس یک دفتر، مرکز خدمات کامپیوتری، کافی نت، گیم نت و… را دارید. به طبع خرید مانیتور و کیس و تجهیزات نو برای شما هزینه زیادی دارد. از طرفی واقعا شما نیازی به خرید اقلام نو ندارید. در این شرایط نیز خرید کالای استوک می تواند به نفع شما باشد.
امکان بررسی و تست کالا
بسیاری از شرکت ها و خرده فروشی ها در بحث خرید حضوری کالای استوک به شما امکان چک و کنترل اصالت و سلامت را می دهند. در صورتی که در مورد لپ تاپ ها، مانیتورها و … باید حتما نخست محصول را خریداری کرده و سپس آن را تست کنید. در این صورت اگر محصول مد نظر شما نباشد، یا باید از گارانتی استفاده کنید و یا در حالتی بدتر، آن را با نصف قیمت به فروش برسانید.
امکان محصول سفارشی
گاهی یک سری محصولات فوق العاده با کیفیت و سفارشی سازی شده در بازار کالای دست دوم در دسترس هستند که شما نمی توانید آن ها را تهیه کنید. البته در مورد ایران شروطی مانند تحریم و عدم ورود برخی برند ها هم باید جدی گرفته شود. در این مورد البته به صورت مفصل در ادامه صحبت خواهیم کرد. اما یکی از مثال های عالی در این مورد، امکان خرید لپ تاپ های صنعتی با مشخصات فنی خاص است که عموما نمی توانید نظیر آن ها را در بازار تهیه کنید.
دور زدن تحریم ها !
این موضوع مختص ایران است. به هر حال همه ما می دانیم که بسیاری از شرکت های بزرگ و برندهای مرجع دیگر در بازار ایران فعالیت نمی کنند. برخی شرکت ها مانند تولیدکنندگان مانیتور و… نیز طبیعتا بنا به دلایلی خاص، در ایران حضور ندارند. مثلا شما قصد خرید مانیتور استوک برند ال جی یا سامسونگ را دارید. در این صورت می توانید از کالاهای استوکی که گزینه های استاندارد و مناسبی هستند هم برای رفع نیازهای خود استفاده کنید.
انتخابی بهتر نسبت به کالای دست دوم
کالاهای دست دوم به هر حال استهلاک دارند و ممکن است قابل اعتماد نباشند. مثلا در مورد خرید قطعات کامپیوتر استوک این موضوع صدق می کند. قطعاتی مانند هارد و دستگاه هایی مانند مانیتور عمر مفیدی دارند که اگر به صورت استفاده شده و دسته دوم باشند، احتمالا نیمه عمر آن ها به پایان رسیده است. در نتیجه نمی توانید مدت زمان زیادی از این کالاها استفاده کنید و پس از مدتی متوجه افت کیفیت و یا نقص در راندمان کاری آن ها می شوید. برای رفع این گونه ترس ها هراس از خرید خود، انتخاب کالای استوک دیجیتال می تواند منطقی تر باشد.
احتمال انتخاب کالاهای خاص و با کیفیت
دقت کنید که در بحث فروش کالای استوک دیجیتال در بازار ایران، برخی از عرضه کنندگان محصولات برند های اروپایی و امریکایی یا سفارش اروپا را در اختیار شما قرار می دهند. یک مثال عمده در مورد لپ تاپ استوک خواهد بود. بر اساس تحقیقاتی که به عمل آمده است. لپ تاپ های برند لنوو که به سفارش اروپا هستند از نظر ساختار فنی بدنه، در وضعیت کیفی به مراتب بهتری قرار دارند.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید کیس استوک
گاهی کالاهای دست دوم و استوک موجود در بازار آنقدر با کیفیت هستند که حتی می توانند نسبت به مدل های جدید تر همان شرکت انتخاب بهتری باشند. مثلا این مورد در مورد مانیتورهای شرکت های بزرگ کره ای و ژاپنی صادق است. این شرکت ها از یک دوره زمانی خاص بعد دیگر تصمیم گرفتند از متریال های ضعیف تر و قطعات با دوام فنی پایین تر در دستگاه ها، لوازم و دیوایس های دیجیتال خود استفاه کنند.
اشتباهات متداول در خرید کالای دیجیتال استوک
ترجیح دادیم خیلی سریع به بخش مهمی برسیم و پیش از این که صفحه را به پایین اسکرول کنید با آن مواجه شوید و حداقل در مورد خرید کالای استوک در بازار ایران اطلاعات کافی را کسب کنید. دقت داشته باشید که در همه جای دنیا برای محصولات استوک درجه بندی تعیین می شود و بر اساس قوانین مدنی و صنفی، فروشندگان باید توضیحات لازم در مورد کالاها را روی بسته بندی ها و مشخصات آن ها در وب سایت ها درج کنند. اما در مورد ایران باز هم قضیه ۳۶۰ درجه متفاوت است.
اصالت کالا اهمیت زیادی دارد
خرید کالای استوک اصل شاید در کشورهای پیشرفته دنیا یک موضوع پیش و پا افتاده باشد. اما در مورد ایران باید با دقت نظر خاصی بررسی شود. در ایران این احتمال وجود دارد که شما با یک کالای های کپی یا نمونه تقلبی و درجه چند چینی روبرو شوید. این در مورد قطعات کامپیوتر استوک کاملا قابل لمس و مبرهن است.
قیمت پایین توجیه خوبی برای خرید نیست
انتظار نمی رود که کالای استوک یا حتی دست دوم بیش از حد ارزان باشد. در این صورت باید کمی در مورد کیفیت آن دچار تردید شوید. هم هما به خوبی می دانیم که هیچ ارزانی بی حکمت نیست. اما این فلفسه که برخی فروشگاه ها حتی قیمت محصول را از حاشیه سود پایین تر در نظر می گیرند کمی مسئله دار است.
خرید از فروشگاه ناشناخته
فروشگاه های زیادی هستند که گاها در مناطق مرزی راه اندازی شده و هیچ کدام از نماد های بررسی اصالت را دریافت نکرده و یا واقعا قصد فروش کالای با کیفیت را ندارند. آن ها صرفا به دنبال سودجویی هستند. در این مورد شما هم احتمالا با جستجو در مارکت پلیس ها، درگیر کلاه برداری و سودجویی آن ها می شوید و در دام یک کلاه بردار، چیزی جز کالای بی کیفیت و دست دوم نصیبتان نمی شود.
خرید بدون گارانتی و تضمین
دقت کنید که حتما فروشندگان به شما گارانتی تضمین اصالت کالای استوک و کیفیت بدهند. همیشه مکتوب بودن یک عریضه می تواند آن را قابل استناد کند. به نوشته های روی وب سایت ها اعتنا نکنید، تمامی این داده ها می توانند در لحظه تغییر کنند. به بند های قانونی در مورد خرید کالاهای دست دوم توجه کنید.
دست دوم را با استوک اشتباه نگیرید!
اگرچه بسیاری از فروشگاه ها مجبور هستند از عنوان خرید کالای دست دوم نیز روی تبلیغات وب سایت خود استفاده کنند. اما بسیاری از آن ها استوک می فروشند. در این صورت باز هم عده ای از این وضعیت سو استفاده می کنند و به جای کالای استوک دست دوم را به شما تحویل می دهند. فراموش نکنید که این موضوع بدان معناست که قیمت محصول باید خیلی پایین تر باشد و حتی این احتمال وجود دارد که کالا تعمیری باشد. موضوعات این چنینی بستگی به فروشنده خواهند داشت. اگر بتوانید یک فروشنده کالای استوک معتبر پیدا کنید می توان گفت که نیمی از راه را رفته اید.
چرا کالای استوک ارزان است؟
سوال دیگری که ممکن است مطرح شود این است که چرا لوازم استوک ارزان است؟ در این مورد چند پاسخ خواهیم داشت. اول این که چون کالاها آکبند و پلمپ نیستند. صنعت گران و دلالان بابت خرید آن و واردات به داخل کشور هزینه کم تری می پردازند و عوارض واردات پایین تر است. از طرفی به هر حال محصول اپن باکس یا جعبه باز خواهد بود. در نتیجه نمی توان انتظار داشت که قیمت آن مشابه محصول پلمپ باشد. در برخی از کالاهای استوک نیز ایرادات جزئی وجود دارد که یا در خط تولید به وجود آمده یا مصرف کننده قبلی باعث آن شده.
ضمن این که باید بدانید در تمام دنیا کالای استوک نسبت به کشور ما بسیار ارزان تر است و تقریبا همه اقشار جامعه با کم ترین درآمد می توانند این لوازم را خریداری کنند. بسیاری از فروشندگان هم از این ویژگی استفاده می کنند و کالاها را به صورت عمده خریدای می کنند. در نتیجه شما هزینه کم تری هم بابت خرید آن ها پرداخت می کنید. بسیاری از کالاهای استوک گارانتی هم ندارند که این اصل هم می تواند باعث کاهش قیمت شود.
جمع بندی نهایی
در دنیا کالای استوک یکی از محبوب ترین و بهترین انتخاب ها برای کسانی است که به دنبال خرید اقتصادی هستند. همه ما در مورد نوسان و افزایش قیمت ارز به خوبی می دانیم و در طول روز اخبار زیادی در این مورد می شنویم. در نتیجه و در اوضاع فعلی بازار خرید کالای استوک و یا حتی دست دوم می تواند منطقی ترین تصمیم باشد. این تصمیم البته بدون عجله و با بررسی های دقیق انجام گیرد. به هر حال در هر بازار، عده ای صرفا به دنبال سود خودشان هستند و ممکن است شما در مبحث خرید، درگیر یک کلاه برداری شوید.
Stock یا استوک، در لاتین به معنای کالای ذخیره شده یا موجود در انبار خواهد بود. فروشگاه های خارجی معروف زیادی نیز چه در امریکا و چه در اروپا نسبت به عرضه این دسته بندی محصولات اقدام می کنند. مبتنی بر این اصول، در صورتی که دقیقا بدانید کالای استوک چه ویژگی هایی دارد، می توانید با خرید آن حتی در برخی موارد نسبت به کالای آکبند تا ۶۰ درصد سود مالی را تجربه کنید.